Przewlekła białaczka szpikowa

W Polsce odnotowuje się od 300 do 400 zachorowań rocznie i stanowi około 15% wszystkich białaczek. Przebieg tej choroby, w odróżnieniu od ostrych białaczek, jest powolny i długotrwały. Przewlekła białaczka szpikowa przebiega w trzech fazach, u większości pacjentów początek choroby jest bezobjawowy. Pierwsza z nich to faza przewlekła - w około 85% przypadków choroba rozpoznawana jest w tej fazie, następnie fazie akceleracji i faza blastyczna. Jeśli chory nie podjął leczenia, objawy w fazie blastycznej przypominają te właściwe dla ostrych białaczek, jest to czas gwałtownego przyspiesza choroby, gdy rodzą się olbrzymie ilości komórek nowotworowych.

Rozpoznanie białaczki

Należy przyznać, że poprawne rozpoznanie lekarskie białaczki, co do typu klinicznego i jej komórkowego rodzaju, nie jest możliwe bez morfologicznego badania krwi obwodowej i szpiku kostnego. Morfologia krwi jest prostym i tanim badaniem diagnozującym, dlatego powinniśmy ją powtarzać, co roku! Badania osoby dotkniętej przewlekłą białaczką szpikową odnotowują niski poziom krwinek czerwonych (wynik prawidłowy: 3, 7 - 5, 1 mln) i wysoki poziom krwinek białych (wynik prawidłowy: 3, 8 - 10, 0 tys.). W niektórych przypadkach krwinki białe powodują zatory białaczkowe, będące przyczyną martwicy siatkówki czy śledziony. Nazwa pochodzi od koloru krwi, który staje się lekko białawy. Ostateczne rozpoznanie jest możliwe dopiero po pewnym okresie obserwacji wspartym bioptycznym badaniem szpiku kostnego. Materiał ze szpiku kostnego jest badany pod mikroskopem w poszukiwaniu chromosomu Filadelfia. Nie wiadomo, co jest bezpośrednią przyczyną zachorowań, wskazuje się jednak, że czynnikiem wpływającym na kombinację genów może być promieniowanie, np. takie stosowane w leczeniu innych nowotworów oraz obecność wymienionego powyżej nieprawidłowego chromosomu Filadelfia. U dziewięciu na dziesięciu pacjentów ów chromosom pojawia się w materiale genetycznym.

Leczenie przewlekłej białaczki

Leczenie przewlekłej białaczki szpikowej jest wysoce specjalistyczne. Ma na celu zahamowanie nadmiernego wzrostu zbędnego typu komórek i zapobieganie niekorzystnym następstwom. Białaczki leczy się chemioterapią, stosuje się także naświetlania i środki farmakologiczne. Leczenie winno odbywać się w specjalistycznych poradniach hematologiczno-onkologicznych lub w oddziałach szpitalnych, leczenie na własną rękę absolutnie nie jest możliwe. Cały proces leczenia wymaga systematycznej kontroli, aby na bieżąco aktualizować środki farmakologiczne i ich dawkowanie. Podawane leki działają na zasadzie obniżenia aktywności genu BCR-ABL, który odpowiada za produkcję białka i nieprawidłowego namnażania się komórek. Takie leki (Imatinib, Dasatinib lub Nilotinib) zahamują postępowanie choroby, przywrócą pacjenta do prawidłowego funkcjonowania, ale najprawdopodobniej nie wyleczą białaczki. W pewnych okresach leczenia farmakologicznego wsparcia mogą wymagać również inne narządy. Chorzy na białaczkę maja zazwyczaj wyraźnie obniżoną odporność, co skutkuje licznymi zakażeniami i powikłaniami. Leczenie przewlekłej białaczki szpikowej jest trudne i skomplikowane. Jedyną skuteczną metodą jest przeszczepienie allogenicznego szpiku. Wyróżniamy się dwa typy przeszczepu: przeszczep własnego szpiku i od innej osoby, gdzie wymagana jest zgodność genowa dawcy i biorcy, im większa zgodność, tym większa szansa na przyjęcie szpiku.

Należy pamiętać, że wczesne wykrycie i leczenie przewlekłej białaczki daje duże szanse na zahamowanie choroby i możliwość powrotu do normalnego funkcjonowania, a przeszczep jest szansą na realne wyzdrowienie i wyeliminowanie choroby.

Ilona Kuźniarz

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy przewlekłej białaczki szpikowej