Rak sutka

Najwyższa zachorowalność na raka sutka, potocznie zwanego rakiem piersi, występuje w Wielkiej Brytanii. Co roku rozpoznaje się go u ok. 25 tysięcy kobiet, z czego 15 tysięcy umiera z jego przyczyny. W Polsce natomiast rejestruje się rocznie ok. 10 tysięcy nowych zachorowań, z czego 2/3 nie można leczyć operacyjnie - nowotwór został wykryty zbyt późno. W innych krajach Europy i w Stanach Zjednoczonych dane statystyczne są również alarmujące, jednak trochę niższe. Badacze zauważyli, że w Japonii częstość zachorowalności na raka piersi jest stosunkowo bardzo niska. Te dane wskazują na niektóre czynniki powodujące raka piersi.

Główne czynniki ryzyka zachorowania na raka sutka

Według powyższych danych statystycznych, mamy przypuszczenie sądzić, że istotnym czynnikiem zwiększającym ryzyko zachorowania na ten nowotwór, jest miejsce, w którym mieszkamy. Wskazuje to na istotę stopnia cywilizacji ? im jest on wyższy, tym wyższe jest ryzyko. Bardzo istotna jest tu rola odżywiania się, które często jest zależne od danej kultury, a także rola zanieczyszczeń środowiskowych. Zauważono również, że stopień zachorowalności zależy od rasy ? rasa biała częściej choruje, u Azjatów natomiast odnotowano stosunkowo niski poziom zachorowalności.

Ryzyko zachorowania zwiększa się z wiekiem, rzadko występuje u kobiet, które niedawno ukończyły 20 rok życia. Dużym czynnikiem jest oczywiście dziedziczność ? ryzyko zachorowania na raka piersi wzrasta dwukrotnie, jeśli nowotwór piersi wystąpił w najbliższej rodzinie. Względnie częściej na raka sutka chorują kobiety, które mają skłonności do nadwagi i stosują dietę bogatą w tłuszcze, częściej też chorują kobiety, które borykają się z problemem zaparć. Ważnym czynnikiem zwiększającym ryzyko zachorowania na raka piersi, jest oczywiście palenie papierosów i spożywanie nadmiernej ilości alkoholu. Częściej chorują też kobiety, które nie posiadają dzieci, co wiąże się z niekarmieniem piersią.

Charakterystyczne objawy raka sutka

Do podstawowych i charakterystycznych objawów towarzyszących rozwojowi raka piersi, możemy zaliczyć:

• pojawienie się zazwyczaj bezbolesnego guzka, który jest najczęściej twardszy od innych i nieprzesuwalny; tylko czasami łączy się to z bólem,
• wciągnięcie brodawki sutkowej,
• zmiany kształtu lub barwy gruczołu piersiowego lub brodawki,
• pojawienie się wydzieliny lub krwi z brodawki sutkowej lub większa tkliwość podczas ucisku.

Przy takich objawach musimy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, najlepiej do takiego, który zna się również na medycynie komplementarnej. Guz jest zazwyczaj pierwszym objawem tego nowotworu, jednak pamiętajmy, że nie wszystkie z nich muszą mieć charakter złośliwy. Tak samo należy zaznaczyć, że wydzielina z brodawki nie musi być objawem raka, często pojawia się w okresie przekwitania i nie ma wtedy powodów do obaw. Jednak dla pewności wszystkie niepokojące zmiany najlepiej skonsultować z lekarzem.

Regularne badania piersi to podstawa!

Każda kobieta powinna regularnie się badać w kierunku raka piersi, czasami wystarczy, żeby były to regularne wizyty u ginekologa, który ma doświadczenie w badaniu piersi i potrafi ocenić ich stan. Jeśli specjalista nic nie wykryje, my również nie mamy powodów do zmartwień. Dodatkowo każda kobieta powinna raz na jakiś czas sama przebadać swoje piersi, według wskazówek lekarza lub tych zamieszczonych w specjalistycznych książkach. Przeprowadzenie badań jest wtedy uzasadnione, gdy guzek sutka nie znika w pewnych okresach cyklu miesięcznego, wydaje się być nieprzesuwalny albo zniekształca skórę lub okolice brodawki.

Najważniejsze metody badań w kierunku raka piersi

Jednym z podstawowych sposobów badania piersi jest ostatnio ultrasonografia - metoda nieinwazyjna i nieszkodliwa, a w ostatnich czasach coraz bardziej dokładniejsza. Polega na tym, że fale dźwiękowe, które są emitowane przez niewielką głowicę, którą ustawia się na gruczole sutkowym i jego otoczeniu, odbijają się od prawidłowej tkanki gruczołu, a także od ewentualnych guzków. Następnie te fale dźwiękowe przetwarzane są przez komputer w obraz. Dzięki temu specjaliści bardzo łatwo mogą ocenić gęstość każdego guzka, a więc to, czy jest on ryzykiem dla zdrowia, czy nie. Jednak nie należy opierać swoich podejrzeń tylko na tej metodzie, należy później wykonać rezonans magnetyczny. Jest to dość skomplikowana metoda, która nie wykorzystuje promieni Roentgena, a zarazem mniej szkodliwa niż metody rentgenowskie.

Metoda ta uwidacznia guzki i jednocześnie pozwala sprawdzić, czy mają charakter złośliwy. Warto badanie to wykonać przed mammografią. Mammografia jest metodą ostateczną, gdyż przynosi dużo szkody, czasami więcej niż pożytku. Jest to technika bardzo zaawansowana, jednak może emitować o wiele więcej promieniowania, niż jest to konieczne, a co za tym idzie, naraża to kobiety na dawki przekraczające poziom bezpieczny. Dlatego każdy lekarz powinien najpierw poinformować kobietę o ewentualnych niepożądanych skutkach tej metody. Samo promieniowanie może prowadzić do nowotworu. Metoda ta ma wiele wad, gdyż czasami obraz mammograficzny sugeruje raka, a podczas operacji okazuje się inaczej. Obraz taki może być więc nieprecyzyjny.

Mammografia jest metodą agresywną i nieprzyjemną - dlatego warto skorzystać z innych metod, a z tej korzystać tylko wtedy, gdy jest to ostatecznością. Warto wspomnieć również o biopsji, która jest metodą trochę przestarzałą, jednak ciągle skuteczną i stosowana przez niektórych lekarzy. Polega na wkłuwaniu igły w guzek, który jest podejrzany i zasysaniu fragmentu tkanki. Metoda ta jednak nie jest do końca precyzyjna, gdyż może się zdarzyć, że igła trafi w okolice guzka, w których nie ma komórek rakowych i to może wywołać fałszywy wynik ujemny.

Leczenie raka sutka

Leczenie tego nowotworu jest oczywiście zależne od stopnia zaawansowania i przebiegu rozwoju choroby. Podstawową metodą leczenie jest operacyjne leczenie raka sutka, co daje największą szanse na wyzdrowienie. Pozostałe metody stanowią uzupełnienie operacji, czyli: chemioterapia, radioterapia i leczenie hormonalne. Metody te stosuje się również w przypadku spóźnionego leczenia. W raku nieoperacyjnym stosuje się najczęściej radioterapię megawoltową ? w porównaniu z innymi metodami daje to najlepsze efekty. Jednak sposoby leczenia na ogół zależne są od danego przypadku, od postępu choroby i czasu wykrycia, dlatego każda metoda może być dla innego pacjenta bardziej skuteczna.

Nie dajmy się zaskoczyć!

Pamiętajmy o tym, że większość przypadków nowotworów wykrytych w najwcześniejszym stadium, można wyleczyć - nowotwór piersi nie musi prowadzić do śmierci. Dlatego należy pamiętać, żeby:

• regularnie badać swoje sutki, a w przypadku wykrycia czegoś niepokojącego natychmiast zgłosić się do lekarza,
• przeprowadzać rutynowe analizy krwi,
• co roku przeprowadzać badanie ultrasonograficzne (USG) - metoda ta jest skuteczna i całkowicie bezpieczna.

Nie poddawajmy się niepotrzebnie mammografii czy biopsji, metody te nie są najbardziej skuteczne i bezpieczne w dzisiejszych czasach. Pamiętajmy również, że jeśli zauważymy jakąś niepokojącą zmianę w piersi, nie musimy od razu panikować - guzek nie musi oznaczać nowotworu złośliwego.

Autor: Dorota Bucka

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy raka sutka